در دنیای امروز، فناوری به شکل گستردهای در همه جوانب زندگی به خصوص در صنعت پرداخت، تأثیرگذار بوده است. تا جایی که میتوان گفت در آیندهای نزدیک، صنعت بانکداری و پرداخت را بیش از پیش متحول خواهد کرد. در واقع هوش مصنوعی به فناوریهایی گفته میشود که رفتاری مشابه رفتارهای هوشمند انسانی را از خود نشان میدهند.
در سالهای اخیر فعالیتهایی در رابطه با عملکرد هوش مصنوعی در صنعت بانکداری و پرداخت صورت گرفته که بیشتر در حوزه احراز هویت، کشف تقلب و پیشبینی نیازمندیهای کاربر در خریدهای اینترنتی بوده است. آنچه که در این میان حائز اهمیت است ایجاد امکانات بسیار زیاد علاوهبر سادهسازی و امنیت فرآیندهاست که در ادامه به آنها میپردازیم.
یکی از سرویسهای خدماترسانی به مشتریان، دستیار صوتی هوشمند است که امکان پاسخگویی به سؤالات روزمره، بانکی و پرداختی کاربران را فراهم میکند. همچنین در فرآیندهای بانکی و پرداختی، کاربر را به طور کامل راهنمایی میکند. این سرویس که به صورت متنی و صوتی با کاربر در تعامل است، در آیندهای نزدیک میتواند موجب کاهش هزینهها و افزایش کیفیت پشتیبانی در صنعت بانکداری و پرداخت شود.
پردازش زبان طبیعی NLP (Natural Language Processing)، یکی از شاخههای هوش مصنوعی در یادگیری ماشین است که به موجب آن، کامپیوترها میتوانند زبان انسانی را پردازش و درک کنند. دستیار صوتی هوشمند میتواند به صورت 24 ساعته در هفت روز هفته، به سؤالات کاربران پاسخ داده و درخواست آنها را انجام دهد. در حال حاضر، نمونههای موفقی از پیادهسازی دستیار صوتی هوشمند در کشور وجود دارد.
از دیگر کاربردهای جذاب هوش مصنوعی در اپلیکیشنهای پرداخت، رفتارشناسی یا تحلیل الگوی مالی کاربران است. به گونهای که با تحلیل رفتارهای مالی گذشته هر کاربر، میتواند اطلاعات مهمی را به دست آورد. به عنوان نمونه یک کاربر ممکن است هر ماه در یک بازه زمانی مشخص، یک انتقال وجه به مقصدی مشخص داشته باشد. هوش مصنوعی با تحلیل این دادهها میتواند آن تراکنش را پیش از موعد مقرر به کاربر پیشنهاد دهد تا در صورت لزوم نسبت به انتقال وجه اقدام کند، یا اینکه اگر کاربر قبضی را هر ماه پرداخت میکرده، آن را از صادر کننده دریافت و نسبت به پرداخت آن، اقدام کند.
از دیگر کاربردهای رفتارشناسی یا الگوی مالی کاربر، میتوان به شناسایی رفتار مشکوک و افزایش امنیت کاربران اشاره کرد. در صورتی که رفتاری مغایر با رفتارهای معمول کاربر صورت پذیرد، میتوان با اضافه کردن یک مرحله دیگر در فرآیند پرداخت، ادامه فرآیند را امکانپذیر کرد. این مرحله میتواند ارسال پیامک یا تماس تلفنی خودکار با کاربر باشد که در صورت تأیید، تراکنش انجام شده و در غیر این صورت، از انجام تراکنش جلوگیری میشود. این قابلیت میتواند موجب کاهش میزان کلاهبرداریها یا حتی اشتباهات کاربران شود. همچنین از آنجایی که رقابت در بانکها و فینتکها در حال افزایش است، با استفاده از رفتارشناسی یا الگوی مالی کاربر میتوان یک پروفایل شخصی (با توجه به امکانات مورد استفاده یا جذاب) برای وی ایجاد کرد. برای مثال منوی همراه بانک هر کاربر با توجه به استفاده وی، شخصیسازی میشود.
به تازگی شاهد توسعه فروشگاههای هوشمند در جهان هستیم. این فروشگاهها با استفاده از هوش مصنوعی، خرید مشتری از قفسهها را بررسی کرده و به هنگام خروج او، به صورت خودکار و بدون نیاز به اعلام فهرست خرید، صورتحسابی را برای وی صادر میکند. این صورتحساب در صورت درخواست مشتری، به صورت خودکار از حساب او پرداخت میشود. به عبارتی میتوان گفت که این نوع جدیدی از فروشگاههای هوشمند است که با تلفیق صنعت پرداخت ایجاد شده و نمایانگر نسل آینده فروشگاههای زنجیرهای خواهد بود. برای نمونه میتوان به فروشگاههای آمازون گو اشاره کرد.
از دیگر امکاناتی که در سالهای اخیر شاهد توسعه آن در کشور بودهایم، احراز هویت دیجیتال با استفاده از هوش مصنوعی است. فرآیند احراز هویت، علاوهبر امنیت و سهولتی که برای کاربران ایجاد میکند، باعث کاهش هزینه سازمانها و از بین رفتن خطای انسانی میشود. به عنوان مثال، در فرآیند افتتاح حساب آنلاین در اپلیکیشنهای پرداخت، فرآیند احراز هویت به صورت خودکار توسط هوش مصنوعی انجام میشود که شامل تشخیص چهره و تطابق آن با تصویر کارت ملی، تحلیل ویدئوی گرفته شده از کاربر به منظور زنده بودن تصویر، صحت متن خوانده شده و دیگر موارد امنیتی است.
هوش مصنوعی در آیندهای نه چندان دور، تحولی عظیم در صنعت بانکداری و پرداخت ایجاد خواهد کرد که کاهش هزینهها و صرفهجویی در زمان برای سازمانها و مشتریان را به همراه خواهد داشت. چرا که دیگر نیازی به استفاده از نیروی انسانی برای کارهای تکراری نخواهد بود. همچنین استفاده از هوش مصنوعی به منظور سادهسازی استفاده کاربران از خدمات، به سرعت به یکی از بخشهای ضروری تجربه کاربران تبدیل خواهد شد که بانکها و فینتکها میبایست از این فناوریها برای حفظ ارتباط با مشتریان خود استفاده کنند.
اپلیکیشن فام با بهرهگیری از فناوری NLP و دستیار صوتی هوشمند، قادر به تعامل با کاربر است. با استفاده از این ویژگی، نسبت به جملاتی همچون “یک شارژ 2000 تومانی برای من بخر”، “موجودی حساب من چقدر است؟”، “کارتم را گم کردهام”، “باید چه کار کنم؟”، “آدرس شعب بانک”، “آب و هوا چطور است؟”، “میخواهم یک قبض آب پرداخت کنم”، “کارت به کارت دارم”، “قیمت ارز و طلا” و… واکنش نشان میدهد.
همچنین با بهرهگیری از دستیار صوتی هوشمند در دستگاههای بانکی، اعم از خودپرداز نقد، غیرنقد و کیوسکهای بانکی میتوان به ارائه خدمات مختلف به روشندلان محترم و همچنین کاربران علاقمندان به استفاده از دستیار صوتی پرداخت. با استفاده از این اپلیکیشن، کاربران میتوانند بدون خروج از منزل، به افتتاح حساب در مؤسسه ملل پرداخته و به راحتی، عملیاتی نظیر کارت به کارت بدون محدودیت در نوع بانک، پرداخت قبوض و نیز استعلام موجودی حساب را انجام دهند.